Het OCMW Antwerpen start met een vernieuwend cohousingproject waarbij jonge erkende vluchtelingen en jonge Antwerpenaars gedurende minstens één jaar samenwonen. Door samen te leven met een leeftijdsgenoot en mits begeleiding wil het OCMW zo de integratie van jonge vluchtelingen bevorderen. Voor dit unieke cohousingsinitiatief krijgt Antwerpen Europese subsidies. Het Urban Innovative Actions-fonds van de Europese Commissie beloont innovatieve projecten die antwoorden bieden op complexe stedelijke uitdagingen. Het fonds koos Antwerpen uit als laureaat van 378 inzending uit evenveel Europese steden. Een hele prestatie.

Cohousen bevordert de integratie

De kwetsbaarste vluchtelingen zijn vaak de niet-begeleide minderjarigen die zonder ouders in België toekomen. Een deel van hun ondersteuning (voogd, Onthaalklas anderstalige nieuwkomers (OKAN)) valt weg als ze meerderjarig worden. Daardoor hebben ze een grotere kans om ongekwalificeerd de schoolbanken te verlaten en voor lange tijd in sociale bijstand te vallen. Een onderzoek van het Europees Integratiefonds uit 2014 toont een aantal knelpunten aan in het onderwijs- en opleidingstraject voor 16 tot 18-jarige nieuwkomers. Het OCMW Antwerpen wil dat opvangen door een intensief begeleidingstraject aan te bieden waarbij een jonge vluchteling (tussen 18 tot 20 jaar) minstens één jaar samenwoont met een Antwerpse jongere (een buddy). Het 'cohousen' met een leeftijdsgenoot kan de integratie en de kennis van het Nederlands van de vluchteling op een informele manier bevorderen. Zo kan hij of zij bijvoorbeeld met vragen over administratie terecht bij zijn huisgenoot, spreekt hij of zij elke dag Nederlands, leert hij of zij vuilnis te sorteren, sneller een sociaal netwerk op te bouwen... Uiteindelijk is het cohousen voordelig voor beide groepen, aangezien zowel jonge vluchtelingen als jonge Antwerpenaars nood hebben aan een betaalbare woning.

Uitgebreide samenwerking

In totaal zal OCMW Antwerpen 135 jonge vluchtelingen over een periode van drie jaar begeleiden. Voor dat intensieve traject werkt OCMW Antwerpen samen met verschillende partners:

• Vormingplus zal de vrijwilligers zoeken en screenen.
• Atlas zorgt voor een inburgeringstraject en Nederlandse lessen.
• VDAB biedt de jonge vluchtelingen een gepast vervolgtraject na het secundair onderwijs (opleiding, werkplekleren...).
• JES vzw begeleidt de jonge vluchtelingen mee op hun opleidings- of arbeidstraject.
• Solentra biedt psychologische ondersteuning aan de vluchtelingen en hun buddy.
• Het Centrum voor Migratie en Interculturele studies van de Universiteit Antwerpen (Cemis) meet de impact van het cohousen en de vervolgtrajecten op vlak van integratie.

Eerste bewoners in 2017

Voor het project stelt OCMW Antwerpen zelf woningen ter beschikking. De eerste woningen zijn begin 2017 klaar. In de loop van 2017 zullen 30 niet-begeleide vluchtelingen met een buddy samenwonen. De niet-begeleide jongvolwassen vluchtelingen stromen door vanuit de Antwerpse Opvangcentra, de OKAN-klassen of via Atlas. Voor hun huisgenoten zoekt het OCMW geëngageerde Antwerpse jongeren. Die moeten zelfredzaam zijn, voldoende Nederlands spreken en tussen 20 en 30 jaar oud zijn. Het project kost 6.117.879 euro, waarvan het OCMW 20% zelf betaalt. Het Urban Innovative Actions-fonds van de Europese Commissie verleent 5 miljoen euro subsidie.

2e oproep Urban innovative actions

In november 2016 start er een tweede oproep voor ‘urban innovative actions’. Volgende thema’s komen in aanmerking komen voor ondersteuning: 

• duurzame stedelijke mobiliteit;
• circulaire economie;
• integratie van migranten en vluchtelingen.