Sinds september 2012 vormt Cultureghem de site van Abattoir om tot een bruisende ontmoetingsplek voor alle inwoners van de kansarme wijk Kuregem en bij uitbreiding Brussel. Samen met buurtbewoners, lokale partners en overheden laat Cultureghem het symbolische hart van de wijk, dat tot dan alleen een economische invulling had, ontpoppen tot een multifunctioneel stedelijk knooppunt dat verbindt.

Nood aan publieke ruimte

Cultureghem werd door Abattoir nv, de eigenaar van de slachthuissite, in het leven geroepen om naast de commerciële activiteiten ook socioculturele initiatieven op te zetten. Daarmee wordt ingegaan op de nood aan ruimte die jongeren uit Kuregem en de Brusselse Vijfhoek ervaren. De organisatie speelt daarop in met creatieve initiatieven zoals:

• KOOKMET.  Dit brengt Brusselse jongeren op een ludieke manier in contact met gezonde voeding. Ze kopen eerst in klas of groep ingrediënten op de overdekte markt van Abattoir en bereiden dan zelf een gezonde maaltijd in de mobiele keuken van Cultureghem.
• KOOKMETKOEKJESFABRIEK: elke woensdagnamiddag gaat Cultureghem aan de slag met kinderen uit de buurt (in samenwerking met scholen of opvang- en speelpleinwerking) om met eenvoudige en gezonde ingrediënten de heerlijkste tussendoortjes en sapjes te maken op de mobiele keukens. Als extra tussendoortje is ook een DANCE snack voorzien. Beweging en gezonde voeding vormen hier een geheel. Het is de eerste concrete invulling in het proces naar grootste overdekte speelplein van de stad Brussel.
• KETMET of “Parti de rien” zoals de jongeren uit de buurt het liever zelf noemen ( = van nul begonnen), is erin geslaagd om op de site van Abattoir een jeugdhuis uit de grond te stampen. “Parti de rien” biedt een laagdrempelig, toegankelijk aanbod aan Anderlechtse jongeren op zoek naar ruimte en dat ongeacht hun taal, afkomst of geloof.
• LOKET VAN DE MET: andere organisaties met nood aan ruimte kunnen gebruik maken van de site.

Masterplan voor socioculturele ontmoetingen

Dit project heeft in twee jaar tijd al een duurzame invloed gehad op de invulling van de publieke ruimte in Anderlecht en Brussel. De marktplaats is al snel een belangrijke ontmoetingsplek geworden voor Brussel, stimuleert co-creatie van de buurtbewoners en geeft een positieve invulling van onbenut cultureel stadspatrimonium.

Het succes van Culturghem belet de organisatie niet van vooruit te kijken. De vzw ontwikkelde een eigen (sociocultureel) masterplan dat inspeelt op het (ruimtelijke) masterplan van Abattoir. Het is een denkoefening over de behoefte aan publieke ruimte en ontmoeting die er zal zijn bij de realisatie van het stadsontwikkelingsproject Abattoir. Het masterplan, dat Cubegem werd gedoopt, kent vier pijlers:

• FOODCUBE: de markt, de toekomstige stadsboerderij en duurzame voeding
• PLAYCUBE:  nood aan spel en ruimte
• CREATE CUBE: Abattoir als creatieve hub
• INFOCUBE: alles wat te maken heft met wonen en leven in het nieuwe stadsdeel

Samenwerking van vele stedelijke actoren

Het succes van Cultureghem is echter meer dan een reeks leuke initiatieven. Het is de co-creatie met de bewoners en de samenwerking met tal van partners die van Abattoir een stedelijk knooppunt maakt waar zovelen zich mede-eigenaar van voelen. Het is ook een mooi voorbeeld hoe verschillende stedelijke actoren samen de leefkwaliteit van hun stad kunnen verhogen zonder eigen doelstellingen uit het oog te verliezen. In maatschappelijke en financieel uitdagende tijden kunnen overheden hier vele sociale en economische winsten boeken door andere actoren als partners te zien.